سازمان فضایی ایرانطرح ها و پروژه ها داخلی
۱۳۹۸/۰۷/۲۹ ۱۲:۲۶۳۷۳۲
طبقه بندی: داخلی
چچ
ماهواره ظفر1

ماهواره ظفر1

ماهواره ظفر با سه ماموریت اصلی تصویربرداری، ذخیره و ارسال داده و اندازه‌گیری تشعشعات فضایی به سفارش و نظارت سیستمی سازمان فضایی ایران در دانشگاه علم و صنعت ایران طراحی و ساخته شده است.
ماهواره ظفر با سه ماموریت اصلی تصویربرداری، ذخیره و ارسال داده و اندازه‌گیری تشعشعات فضایی به سفارش و نظارت سیستمی سازمان فضایی ایران در دانشگاه علم و صنعت ایران در مدت زمان ۳ سال در دو نمونه ظفر-۱ و ظفر-۲ طراحی و ساخته شده است. این ماهواره در رده ماهواره‌های LEO با ارتفاع مداری ۵۳۰ کیلومتر و شیب ۵۶ درجه و جرم ۱۱۳ کیلوگرم است.
در بخش فضایی، ماهواره شامل محموله تصویربرداری، محموله ذخیره و ارسال، محموله تحقیقاتی تشعشعات فضایی، زیرسیستم‌های تعیین موقعیت، تعیین و کنترل وضعیت، مدیریت داده و فرمان، انرژی، سازه و مکانیزم و کنترل حرارت می‌باشد. بخش زمینی شامل ایستگاه تله‌کامند، تله‌متری، دریافت تصویر، مدیریت محموله ذخیره و ارسال و هندست کاربران می‌باشد. شرح مختصری از مأموریت‌ها و محموله‌ها و کاربردهای ماهواره ظفر در ادامه آمده است.
1) محموله تصویربرداری
ماهواره ظفر-۱ دارای محموله تصویربرداری پانکروماتیک با تفکیک مکانی بهتر از ۲۵ متر است. کاربردهای آن در جدول (۱) درج شده است.
جدول ۱) کاربردهای محموله تصویر برداری ماهواره ظفر-۱
دسته‌بندی کاربردکاربرد
تهیه نقشه۱- تولید و بروز رسانی نقشه های کاربری اراضی در مقیاس ملی
۲- تولید، بروزرسانی و پایش توسعه‏ شهری در مقیاس ملی
۳- تولید و بروز رسانی مرز پهنه­ های کشاورزی در مقیاس ملی
۴- تولید و بروز رسانی مرز پهنه­ های جنگلی در مقیاس ملی
۵- تولید و بروز رسانی نقشه ­های پهنه­ بندی دریاچه­ های دائمی و فصلی در مقیاس ملی
هیدروگرافی۶- پایش مرز دریاچه‏ ها (دائمی و فصلی)
۷- بهبود در پایش خطوط ساحلی
شهری۸- تعیین مرز گسترش شهری و پایش رشد مناطق شهری
زمین شناسی۹- بروزرسانی نقشه‏ های ساختاری (شناسایی گسل‏ ها، چین‏ ها...) در مقیاس ملی
ماهواره ظفر-۲ دارای محموله تصویربرداری چند طیفی (رنگی) با تفکیک مکانی ۱۶ متر می‌باشد. کاربردهای آن در جدول (۲) درج شده است.
جدول ۲) کاربردهای محموله تصویربرداری ماهواره ظفر-۲
دسته‌بندی کاربردکاربرد
تهیه نقشه۱- تولید و بروز رسانی نقشه های کاربری اراضی در مقیاس ملی
۲- تولید، بروزرسانی و پایش توسعه‏ شهری در مقیاس ملی
۳- تولید و بروز رسانی مرز پهنه­ های کشاورزی در مقیاس ملی
۴- تولید و بروز رسانی مرز پهنه­ های جنگلی در مقیاس ملی
۵- تولید و بروز رسانی نقشه ­های پهنه­ بندی دریاچه­ های دائمی و فصلی در مقیاس ملی
هیدروگرافی۶- پایش مرز دریاچه‏ ها (دائمی و فصلی)
۷- پایش بستر رودخانه ها
۸- بهبود در پایش خطوط ساحلی
مدیریت بحران۹- شناسایی مناطق تخریب شده بعد از بحران در نواحی شهری در مقیاس منطقه ­ای
۱۰-بهبود در سامانه پایش حریق
شهری۱۱- تعیین مرز گسترش شهری و پایش رشد مناطق شهری
زمین شناسی۱۲- تهیه نقشه‏ های ساختاری (شناسایی گسل‏ ها، چین‏ ها...) در مقیاس ملی

۲) محموله ذخیره و ارسال (S&F):
زیرسامانه محموله ذخیره و ارسال از دو بخش کلی محموله S&F در ماهواره و بخش هندست زمینی تشکیل شده است. این زیرسامانه در ماهواره امکان پخش همگانی پیام یک کاربر برای تمامی کاربران محلی را فراهم می‌آورد. امکان برقراری ارتباط صوتی یکطرفه بین دو کاربر که همزمان در رؤیت ماهواره هستند، از دیگر وظایف این زیرسامانه است. مأموریت دیگر این زیرسامانه، امکان ارسال پیام هر کاربر برای کاربر مقصد بصورت غیرمستقیم (ذخیره و ارسال آتی) می‌باشد؛ به این صورت که هرگاه کاربری در رؤیت ماهواره درخواست دریافت پیام را به زیرسامانه S&F اعلام کند، پیام‌های از پیش ذخیره شده مرتبط با آن کاربر، برایش ارسال می‌گردد.
لذا محموله S&F دارای دو وضعیت عملکردی می­باشد؛ ارتباط صوتی بلادرنگ و ذخیره و ارسال هردو مقدور است. وضعیت ارتباط ذخیره و ارسال برای ارسال و دریافت داده بین کاربران می باشد و وضعیت ارتباط بلادرنگ برای ایجاد ارتباط صوتی یک طرفه بلادرنگ بین دو کاربر است. انتخاب یکی از دو وضعیت به درخواست کاربر بستگی دارد. در صورتی که کاربر تقاضای ارسال داده داشته باشد، محموله S&F در وضعیت ذخیره و ارسال بوده و در صورتی که کاربر تقاضای ایجاد ارتباط صوتی داشته باشد، محموله S&F در وضعیت ارتباط بلارنگ قرار می­گیرد.
توسط هندست زمینی ذخیره و ارسال، کاربر می‌تواند با سایر کاربران تبادل پیام انجام دهد.
باتوجه به اینکه محتوای یک برگه A۴ پیام متنی، حدود kb ۳ داده می‌شود؛ این مقدار به عنوان حجم پیام در نظر گرفته شده است و تعداد ۲۵۶ کاربر تعریف شده است.


۳) محموله تحقیقاتی تشعشعات فضایی
محموله تحقیقاتی ماهواره یا SPU برای اهداف تحقیقاتی و آزمایشی همراه ماهواره ارسال می‎شود. وظیفه محموله تحقیقاتی تشعشعی تحت عنوان SPU در ماهواره ظفر اندازه‌گیری میزان دوز‎ یونیزه‌کننده توسط پرتوهای کیهانی دریافتی از فضا و همچنین تشخیص اثر آنها روی تراشه های نیمه هادی از جمله حافظه‌های SRAM مبتنی بر ترانزیستورهای اثر میدان ترکیبی است.‌ پرتوهای کیهانی و ذرات پر‌ انرژی در خارج از جو اتمسفر زمین و فضا باعث ایجاد نرخ واژگونی بیت می‌شوند.‌ برد SPU ماهواره ظفر، با بهره‌گیری از یک تراشه FPGA مرکزی ، توانایی اندازه گیری دوز یونیزه کننده توسط ۸ سنسور را به صورت تجمعی و ۵ سنسور دما را فراهم می‎کند، همچنین نرخ واژگونی بیت در حافظه‌های SRAM داخلی یک تراشه FPGA و حافظه‌های خارجی را پایش و گزارش می‌کند.‌

وضعیت پروژه: انجام شده